ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ- ΠΕΡΙΟΧΗ ΙΜΕΡΑ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ ΦΩΣΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΙΜΕΡΑ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ ΦΩΣΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Αρχείο Πόντου, Αθήνα 1941

Παρουσίαση καταγραφής: ΛέναΣαββίδου

Λίγα λόγια για την Ιμέρα

«Ἴμερα , ἡ Ἴμερα, σεέρ’ καί πολιτείαν»

Ιμέρα ή Ίμερα στη δημώδη γλώσσα. Βρίσκεται σε απόσταση 80 περίπου χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Τραπεζούντας και 30 από την Αργυρούπολη.  Αμιγώς Ελληνικό χωριό σε θέση ορεινή με υψόμετρο κοντά στα 2200μ.

Κείτεται στις απαρχές του ποταμού Τορούλ και τα βουνά της βρίσκονται πλησίον της κορυφής Θήχης. Υπαγόταν εις στην Μητρόπολη Χαλδίας. Αρχικά ήταν δασώδης περιοχή, κτισμένη στις πλευρές δυο βουνών κάτω από τις οποίες διέρχεται ο παραπόταμος του Χαρσιώτου. Γειτόνευε με το φημισμένο θερινό θέρετρων των αστών της Τραπεζούντας, Κρώμνη.

Στην Ιμέρα υπήρχαν 8 συνολικά ενορίες με πληθυσμό κοντά στις 500 οικογένειες στα χρόνια πριν τη μετανάστευση προς Ρωσία. Στις περίπου 300 την συναντάμε στα χρόνια πριν τον Ευρωπαικό πόλεμο. Στα χρόνια του ξεριζωμού  η Ιμέρα αριθμούσε κοντά στις 120 οικογένειες.

Λίγοι κάτοικοι της ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Οι περισσότεροι εργαζόταν στα ορυχεία της Αργυρουπόλεως και μετά το κλείσιμο αυτών μετανάστευσαν στο εσωτερικό στο Ερζερούμ, Ερζιγκιάν, Άργονην και μέχρι τη Μαλάτεια, ασχολούμενοι με τη γεωργία και τις οικοδομικές τέχνες.

Από το 1878, το μεταναστευτικό ρεύμα της περιοχής στράφηκε προς τα Ρωσία, όπου και χάριν της φιλοπονίας τους οι Ιμεραίοι ζούσαν αξιοπρεπέστατα και διατηρούσαν μικρές επιχειρήσεις, φέρνοντας έσοδα στο χωριό τους με αποτέλεσμα να μην υπάρχει άπορος στην Ιμέρα τα χρόνια πριν τον Ευρωπαϊκό πόλεμο.

Περί της γυναικείας ενδυμασίας της Ίμερας

Σε αυτήν την καταγραφή ο κύριος Φωστηρόπουλος μας πληροφορεί για την ύπαρξη δύο διαφορετικών γυναικείων παραδοσιακών φορεσιών στην περιοχή της Ίμερας. Η πρώτη υπήρξε η παλαιότερη που στην συνέχεια αντκαταστάθηκε από την δεύτερη.

Δυστυχώς στην καταγραφή δεν ορίζεται ούτε ο χρόνος κατά τον οποίον φορέθηκε ο πρώτος τύπος ούτε πότε αυτός αντικαταστάθηκε από τον δεύτερο.

 Πρώτος τύπος-περιγραφή κομματιών

Η τσόχαν-Επρόκειτο για χιτώνα από λεπτό μάλλινο σε χρώμα κυανό

Το πιστεμπέλ- Επρόκειτο για ποδιά χρώματος βυσσινί. Ο Φωστηρόπουλος μας λέγει πως μάλλον επρόκειτο για βραχεία ποδιά.

Δεύτερος τύπος, «στολή Τραπεζούντας» ή «ζουπούνα»-περιγραφή κομματιών

Η ζουπούνα- Εσθήτα σχιστή στα πλάγια

Η ζώνη-Τριγωνική ζώνη που δενόταν στο πίσω μέρος της ζουπούνας

Η φοτά-Στο μπροστινό μέρος της ζουπούνας δενόταν πολύχρωμη ποδιά.

Το λετσέκ-Λεπτό χρωματιστό κάλυμμα της κεφαλής

Το κουρσίν-Το κουρσίν με τα φουλιρία, φοριόταν επί του μετώπου και στόλιζε αυτό.

Το κοντογούνι-Κοντή ζακέτα που φοριόταν επάνω από τη ζουπούνα.

Το σπαλέρ-Το σπαλέρ από κατιφέ, από βελούδο δηλαδή, το φορούσαν στην περιοχή του στήθους, μόνον οι παντρεμένες γυναίκες.

Οι κυρίες που ερχόταν από τη Ρωσία για να επισκεφτούν το χωριό τους, φορούσαν Ευρωπαϊκή ενδυμασία, την οποία επίσης φορούσαν κι όταν έφευγαν από αυτό. Κατά τη διαμονή τους μπορούσαν όμως να φορούν την τοπική ενδυμασία.